প্ৰথম অসমীয়া আলোচনী “অৰুণোদয়” আছিল, যিখন আলোচনীখন ১৮৪৬ চনত আমেৰিকান বেপ্টিষ্ট মিছনেৰীসকলে প্ৰকাশ
কৰিছিল। অসমত শিক্ষা আৰু সাক্ষৰতাৰ প্ৰসাৰৰ মাধ্যম হিচাপে আৰম্ভ হোৱা আলোচনীখনে
অসমীয়া ভাষা আৰু সাহিত্যৰ বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
“অৰুনোদয়” আছিল এখন মাহেকীয়া আলোচনী য‘ত
ইতিহাস, বিজ্ঞান, ধৰ্ম, সাহিত্য আদি বিভিন্ন বিষয়ৰ প্ৰবন্ধ আছিল। ইয়াৰ উপৰিও ইংৰাজী ৰচনাৰ
অনুবাদ আৰু মৌলিক অসমীয়া লেখাও সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছিল। আলোচনীখনে আধুনিক অসমীয়া
গদ্য আৰু কবিতাক জনসাধাৰণৰ মাজলৈ চিনাকি কৰাই দিয়াৰ লগতে ভাষা আৰু ইয়াৰ সাহিত্যক
জনপ্ৰিয় কৰি তোলাত সহায় কৰিছিল।
“অৰুণোদয়”ৰ প্ৰকাশ অসমীয়া সাহিত্যৰ ইতিহাসত
তাৎপৰ্যপূৰ্ণ আছিল আৰু অসমৰ সাহিত্য আৰু সাংবাদিকতাৰ ইতিহাসত এক নতুন যুগৰ আৰম্ভণি
হৈছিল। আলোচনীখনে আন কেইবাখনো সাহিত্য-সাংস্কৃতিক আলোচনী, যেনে “জোনাকী”, “বাঁহী”,
আৰু “প্ৰান্তিক”ৰ সৃষ্টিৰ অনুপ্ৰেৰণা যোগাইছিল, যিবোৰে অসমীয়া সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ
ভূমিকা পালন কৰিছিল।
আজি “অৰুণোদয়” অসমীয়া সাহিত্যৰ ইতিহাসৰ এক মাইলৰ খুঁটি হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ৰাজ্যখনৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ হৈয়েই আছে।