যিকোনো প্ৰতিষ্ঠানৰ দৰেই ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ ক্ষমতাত সীমাবদ্ধতা আছে। আৰ বি আইৰ কিছুমান সীমাবদ্ধতা ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল-
১. ৰাজনৈতিক হস্তক্ষেপঃ আৰ বি আইয়ে ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত কাম কৰে, যিয়ে কেতিয়াবা ইয়াৰ স্বাধীনতা আৰু অৰ্থনীতিৰ স্বাৰ্থত হোৱা মুদ্ৰানীতি ৰূপায়ণৰ ক্ষমতাক সীমিত কৰিব পাৰে। ৰাজনৈতিক হেঁচাই আৰ বি আইক দীৰ্ঘম্যাদী স্থিতিশীলতাৰ সলনি হ্ৰস্বম্যাদী লক্ষ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিবলৈ বাধ্য কৰিব পাৰে।
২. মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে সীমিত সঁজুলিঃ মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে আৰ বি আইৰ হাতত বহুতো সঁজুলি আছে যদিও মুদ্ৰাস্ফীতিৰ চাপ পৰিচালনা কৰাত সেইবোৰ সদায় ফলপ্ৰসূ নহয়। বিশেষকৈ যোগানৰ ফালৰ কাৰকে যেনে তেলৰ উচ্চ মূল্য বা খাদ্যৰ নাটনিয়ে মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, আৰু এই কাৰকসমূহৰ ওপৰত আৰ বি আইৰ নিয়ন্ত্ৰণ সীমিত।
৩. বিশ্বব্যাপী কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতাঃ ভাৰত এখন অতি বিশ্বায়িত অৰ্থনীতি, আৰু বাহ্যিক কাৰক যেনে বিশ্বব্যাপী সুতৰ হাৰ বা মূলধনৰ প্ৰবাহৰ পৰিৱৰ্তনে ভাৰতীয় অৰ্থনীতিত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। এই বাহ্যিক কাৰকসমূহ পৰিচালনা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আৰ বি আইৰ ক্ষমতা সীমিত।
৪. সীমিত বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিঃ আৰ বি আইয়ে বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লগতে বেংকিং সেৱাৰ সুবিধা সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে উল্লেখযোগ্য প্ৰচেষ্টা চলাইছে যদিও ভাৰতত এতিয়াও বহু লোক আছে যিসকলৰ মৌলিক বেংকিং সেৱাৰ সুবিধা নাই। ইয়াৰ ফলত আৰ বি আইৰ মুদ্ৰানীতিৰ ফলপ্ৰসূতা সীমিত হৈ পৰে, কিয়নো ই কেৱল বেংকিং সেৱাৰ সুবিধা থকাসকলৰ আচৰণতহে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৫. সীমিত সম্পদঃ আৰ বি আইৰ দায়িত্ব পালন কৰিবলৈ সীমিত সম্পদ আছে, আৰু ইয়াৰ বিভিন্ন দায়িত্ব যেনে বেংক নিয়ন্ত্ৰণ, মুদ্ৰা পৰিচালনা, আৰু মুদ্ৰানীতি ৰূপায়ণ আদিৰ সৈতে উপলব্ধ সম্পদৰ মাজত ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিব লাগিব।
সামগ্ৰিকভাৱে আৰ বি আই উল্লেখযোগ্য দায়িত্ব থকা এক শক্তিশালী প্ৰতিষ্ঠান যদিও ইয়াৰ লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ ক্ষমতাতো সীমাবদ্ধতাৰ সন্মুখীন হৈছে, আৰু ভাৰতত স্থিতিশীলতা আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে জটিল ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক পৰিৱেশত নেভিগেট কৰিব লাগিব।