শিশু দিৱস উদযাপন আৰু সন্মান জনোৱাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মংগলৰ প্ৰসাৰৰ বাবে এক বিশেষ দিৱস। দেশভেদে শিশু দিৱস উদযাপনৰ তাৰিখ বেলেগ বেলেগ যদিও সাধাৰণতে বিশ্বৰ বিভিন্ন দিনত ইয়াক পালন কৰা হয়।
২০ নৱেম্বৰক ৰাষ্ট্ৰসংঘই সাৰ্বজনীন শিশু দিৱস হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে। ১৯৫৪ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা এই সংস্থাটোক বিশ্বজুৰি শিশুসকলৰ মাজত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় একত্ৰীকৰণ আৰু সজাগতা বৃদ্ধিৰ বাবে উদযাপন কৰা হয়। এই তাৰিখত ১৯৫৯ চনত শিশুৰ অধিকাৰ ঘোষণাপত্ৰ আৰু ১৯৮৯ চনত শিশুৰ অধিকাৰ সন্ধি গ্ৰহণৰ বৰ্ষপূৰ্তি। ভাৰতত ১৪ নৱেম্বৰত শিশু দিৱস পালন কৰা হয়, যিটো দেশৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুৰ জন্মদিন। “চাচা নেহৰু” নামেৰেও পৰিচিত নেহৰুৱে শিশুৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত আছিল আৰু তেওঁলোকৰ মংগল আৰু শিক্ষাৰ পোষকতা কৰিছিল। শিশু দিৱসৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য সমাজত শিশুৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা আৰু তেওঁলোকৰ অধিকাৰ, স্বাস্থ্য, সুৰক্ষা, আৰু শিক্ষাৰ প্ৰসাৰ। শিশুৰ অনন্য গুণ, তেওঁলোকৰ সম্ভাৱনা, আৰু নিৰাপদ আৰু লালন-পালন কৰা পৰিৱেশৰ অধিকাৰক স্বীকৃতি দিয়াৰ দিন। শিশু দিৱস বিভিন্ন ধৰণে পালন কৰা হয়। বিদ্যালয় আৰু শিক্ষানুষ্ঠানসমূহে প্ৰায়ে এই দিনটো উপলক্ষে বিশেষ অনুষ্ঠান, সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান, প্ৰতিযোগিতা আদিৰ আয়োজন কৰে। শিশুৱে উপহাৰ, মিঠাই লাভ কৰিব পাৰে, বিভিন্ন বিনোদনমূলক কাম-কাজ উপভোগ কৰিব পাৰে। কোনো কোনো ঠাইত শিশুক সন্মান আৰু মনোৰঞ্জনৰ বাবে পেৰেড আৰু ৰাজহুৱা অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। শিশুৰ অধিকাৰ সন্ধিত উল্লেখ কৰা অনুসৰি শিশু দিৱস শিশুৰ অধিকাৰ আৰু প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ এক সুযোগ। এই অধিকাৰসমূহৰ ভিতৰত শিক্ষা, স্বাস্থ্য, ক্ষতিৰ পৰা সুৰক্ষা, খেলা-ধূলা আৰু পূৰ্ণতাপূৰ্ণ শৈশৱ উপভোগ কৰাৰ অধিকাৰ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। বহু দেশত শিশু দিৱস ব্যৱহাৰ কৰি সকলো শিশুৰ শিক্ষা আৰু গুণগত শিক্ষাৰ সুবিধাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়। পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ উন্নত ভৱিষ্যত নিশ্চিত কৰিবলৈ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বিনিয়োগৰ প্ৰয়োজনীয়তাক উজ্জ্বল কৰি তোলাৰ সময়। শিশু দিৱসে শিশু শ্ৰমিক, শিশু নিৰ্যাতন, শিশু সৰবৰাহৰ দৰে বিষয়সমূহৰ সমাধানৰ বাবেও এক মঞ্চ হিচাপে কাম কৰে। শিশুক শোষণ আৰু ক্ষতিৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ পোষকতা কৰাৰ দিন। শিশু দিৱসৰ বাবে বিভিন্ন দেশৰ নিজস্ব তাৰিখ আৰু পৰম্পৰা থাকিব পাৰে যদিও ইয়াৰ অন্তৰ্নিহিত বাৰ্তা সমগ্ৰ বিশ্বতে সামঞ্জস্যপূৰ্ণ হৈ আছে – শিশুৰ কল্যাণ আৰু অধিকাৰক শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া উচিত।
শিশু দিৱসত শিশুৰ আনন্দ, নিৰ্দোষতা, সম্ভাৱনাক উদযাপন কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ মংগল নিশ্চিত কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আমি সকলোৱে ভাগ কৰা দায়িত্বৰ কথাও আমাক সোঁৱৰাই দিয়ে।