বৰষুণ হৈছে এক প্ৰাকৃতিক বতৰ বিজ্ঞানৰ পৰিঘটনা যিটো ডাৱৰৰ পানীৰ টোপাল বা বৰফৰ স্ফটিক একত্ৰিত হৈ পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠত পৰিলে দেখা দিয়ে। বৰষুণৰ গঠন প্ৰক্ৰিয়াটো কেইবাটাও পদক্ষেপত ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি:
১. ডাৱৰ গঠন: বৰষুণৰ আৰম্ভণি হয় ডাৱৰ গঠনৰ পৰা। ডাৱৰবোৰ বায়ুমণ্ডলত ওলমি থকা ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ পানীৰ টোপাল বা বৰফৰ স্ফটিকেৰে গঠিত। আৰ্দ্ৰ বায়ু ওপৰলৈ উঠি ঠাণ্ডা হ’লে ডাৱৰ গঠন হয়, যাৰ ফলত বতাহত থকা জলীয় বাষ্প ঘনীভূত হৈ সৰু সৰু পানীৰ টোপাললৈ পৰিণত হয়।
২. ঘনীভূতকৰণ: বায়ু বৃদ্ধিৰ লগে লগে অধিক উচ্চতাত বায়ুমণ্ডলৰ চাপ কম হোৱাৰ বাবে ই শীতল হয়। বায়ু ঠাণ্ডা হ’লে ই আৰু ইমান জলীয় বাষ্প ধৰি ৰাখিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত জলীয় বাষ্প ঘনীভূত হৈ ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ পানীৰ টোপাললৈ পৰিণত হয়। এই পানীৰ টোপালবোৰ একেলগে গোট খাই ডাৱৰৰ টোপাল গঠন কৰে। জলীয় বাষ্প তৰল টোপাললৈ পৰিণত হোৱা প্ৰক্ৰিয়াটোক ঘনীভূতকৰণ বোলা হয়।
৩. ডাৱৰৰ বৃদ্ধি: এটা ডাৱৰৰ ভিতৰত এই ক্ষুদ্ৰ ডাৱৰৰ লাখ লাখ টোপালৰ সংঘৰ্ষ আৰু একত্ৰিত হৈ থাকে। ডাৱৰৰ টোপালবোৰ ইটোৱে সিটোৰ লগত সংঘৰ্ষ কৰি একত্ৰিত হোৱাৰ লগে লগে আকাৰ বৃদ্ধি পায়। কিন্তু এই ডাৱৰৰ টোপালবোৰ এতিয়াও অতি সৰু আৰু লঘু, গতিকে ইহঁত ডাৱৰৰ মাজত ওলমি থাকে।
৪. সংমিশ্ৰণ: ডাৱৰৰ টোপালবোৰ যেতিয়া ইটোৱে সিটোৰ লগত সংঘৰ্ষ কৰি একত্ৰিত হয় তেতিয়া ইহঁতৰ আকাৰ বৃদ্ধি পায়। এই প্ৰক্ৰিয়াটোক সংযোজন বুলি জনা যায়। ডাৱৰৰ টোপালবোৰ একত্ৰিত হোৱাৰ লগে লগে ইহঁত ডাঙৰ আৰু গধুৰ হৈ পৰে।
৫. বৰষুণৰ গঠন: ডাৱৰৰ টোপালবোৰ বাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে শেষত ইহঁত অতি গধুৰ হৈ পৰে আৰু ডাৱৰত ওলমি থাকিব নোৱাৰে। ডাৱৰৰ পৰা এই ডাঙৰ পানীৰ টোপাল বা বৰফৰ স্ফটিক সৰি পৰিলে বৰষুণ হৈ পৰে। বৰষুণৰ প্ৰকাৰ (বৰষুণ, বৰফ, তুষাৰপাত বা শিলাবৃষ্টি) উষ্ণতা আৰু অন্যান্য বায়ুমণ্ডলীয় পৰিস্থিতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।
৬. পৃথিৱীত পৰি যোৱা: পানীৰ টোপাল বা বৰফৰ স্ফটিকবোৰ যথেষ্ট ডাঙৰ হৈ গ’লেই মাধ্যাকৰ্ষণ শক্তিয়ে পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠৰ ফালে তললৈ টানি আনে। সৰি পৰা বৰষুণ বায়ুমণ্ডলৰ মাজেৰে নামি আহে আৰু যেতিয়া ই মাটিত উপনীত হয় তেতিয়া ইয়াক বৰষুণ বুলি কোৱা হয়।
মন কৰিবলগীয়া যে বৰষুণৰ লগত জড়িত নিৰ্দিষ্ট প্ৰক্ৰিয়াসমূহ ডাৱৰৰ প্ৰকাৰ, বায়ুমণ্ডলৰ অৱস্থা আৰু উষ্ণতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভিন্ন হ’ব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, ঠাণ্ডা পৰিস্থিতিত জলীয় বাষ্পৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ বৰফৰ স্ফটিক গঠন হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত বৰষুণৰ পৰিৱৰ্তে বৰফ পৰিব পাৰে।
বৰষুণ পৃথিৱীৰ জলচক্ৰৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ, ই মিঠা পানীৰ উৎসসমূহ পুনৰ ভৰাই তোলে আৰু পৰিৱেশ তন্ত্ৰ আৰু কৃষিক সমৰ্থন কৰে। ওপৰত বৰ্ণনা কৰা প্ৰক্ৰিয়াবোৰে পৃথিৱীৰ পানীৰ প্ৰাকৃতিক ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাত সহায় কৰে।