মানুহৰ স্বাস্থ্য আৰু ৰোগ হৈছে জটিল বিষয় য’ত মানৱ শৰীৰৰ কাৰ্য্যকলাপ আৰু মংগলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলোৱা কাৰকসমূহ জড়িত হৈ থাকে। মানৱ স্বাস্থ্য আৰু ৰোগৰ সৈতে জড়িত মূল কথাবোৰ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল:
মানৱ স্বাস্থ্য:
স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা:
- স্বাস্থ্য হৈছে কেৱল ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতি নহয়, সম্পূৰ্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাৰ অৱস্থা। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই (WHO) প্ৰদান কৰা এই সংজ্ঞাটোৱে স্বাস্থ্যৰ সামগ্ৰিক প্ৰকৃতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
স্বাস্থ্যক প্ৰভাৱিত কৰা কাৰকসমূহ:
- জেনেটিক্সঃ ব্যক্তিৰ কিছুমান বিশেষ ৰোগৰ প্ৰতি সংবেদনশীলতা নিৰ্ণয় কৰাত জিনীয় কাৰকে ভূমিকা পালন কৰে।
- জীৱনশৈলীঃ খাদ্যাভ্যাস, ব্যায়াম, টোপনি, ধূমপান আৰু মদ্যপানৰ দৰে অভ্যাসে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলায়।
- পৰিৱেশঃ প্ৰদূষকৰ সংস্পৰ্শকে ধৰি পৰিৱেশৰ কাৰকে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
- স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধা: স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু সময়মতে চিকিৎসাকে ধৰি পৰ্যাপ্ত স্বাস্থ্যসেৱা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
প্ৰতিৰোধমূলক স্বাস্থ্যসেৱা:
- স্বাস্থ্য বজাই ৰখা আৰু সম্ভাৱ্য সমস্যাসমূহ আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱাৰ বাবে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা, যেনে টিকাকৰণ, নিয়মীয়া স্বাস্থ্য পৰীক্ষা, আৰু পৰীক্ষা কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়।
মানসিক স্বাস্থ্য:
- মানসিক স্বাস্থ্য সামগ্ৰিক স্বাস্থ্যৰ এক অবিচ্ছেদ্য উপাদান। মানসিক চাপ, উদ্বেগ, হতাশা আদি কাৰকে শাৰীৰিক সুস্থতাৰ ওপৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
মানৱ ৰোগ:
ৰোগৰ সংজ্ঞা:
- ৰোগ হৈছে কোনো জীৱৰ কোনো অংশ, অংগ বা ব্যৱস্থাৰ বিভিন্ন কাৰণ যেনে সংক্ৰমণ, জিনীয় দোষ বা পৰিৱেশৰ চাপৰ ফলত হোৱা ৰোগজনিত অৱস্থা।
ৰোগৰ প্ৰকাৰ:
- সংক্ৰামক ৰোগ: বেক্টেৰিয়া, ভাইৰাছ, ভেঁকুৰ, পৰজীৱী আদি ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণুৰ দ্বাৰা হয়।
- অসংক্ৰামক ৰোগ (NCDs): হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ, ডায়েবেটিছ, আৰু কেন্সাৰৰ দৰে দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগ, প্ৰায়ে জীৱনশৈলীৰ কাৰকৰ সৈতে জড়িত।
- জিনীয় ৰোগ: বংশগত জিনীয় মিউটেচনৰ ফলত হোৱা।
- অটোইম্যুন ৰোগ: ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই শৰীৰৰ নিজৰ কোষ আৰু কলাবোৰক আক্ৰমণ কৰে।
- পৰিৱেশজনিত ৰোগ: পৰিৱেশৰ বিপদৰ সংস্পৰ্শৰ ফলত হোৱা।
ৰোগৰ বাবে বিপদজনক কাৰকসমূহ:
- আচৰণৰ কাৰক: ধূমপান, বেয়া খাদ্যাভ্যাস, ব্যায়ামৰ অভাৱ।
- জিনীয় কাৰক: কিছুমান বিশেষ অৱস্থাৰ প্ৰতি বংশগত প্ৰৱণতা।
- পৰিৱেশৰ কাৰক: প্ৰদূষণ, বিষাক্ত পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শ।
- সংক্ৰামক কাৰক: সংক্ৰমণৰ কাৰণ হোৱা অণুজীৱ।
ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসাৰ পদ্ধতি:
- নিদান সঁজুলি: চিকিৎসা চিত্ৰ, পৰীক্ষাগাৰৰ পৰীক্ষা, জিনীয় পৰীক্ষা, আৰু ক্লিনিকেল পৰীক্ষা।
- চিকিৎসাৰ পদ্ধতি: ঔষধ, অস্ত্ৰোপচাৰ, জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তন, আৰু চিকিৎসামূলক হস্তক্ষেপ।
ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ:
- জনস্বাস্থ্যৰ ব্যৱস্থা, টিকাকৰণ কাৰ্যসূচী, স্বাস্থ্য শিক্ষা, আৰু জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তনে ৰোগ প্ৰতিৰোধত অৰিহণা যোগায়।
সংক্ৰামক ৰোগ, যেনে মেলেৰিয়া আৰু যক্ষ্মা ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰ্মূলৰ বাবে বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টা অব্যাহত আছে।
স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা:
- স্বাস্থ্যসেৱা সেৱা, আন্তঃগাঁথনি, আৰু স্বাস্থ্যসেৱা নীতিৰ প্ৰৱেশে ৰোগ প্ৰতিৰোধ, ব্যৱস্থাপনা আৰু চিকিৎসাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
জিনীয়, জীৱনশৈলী, পৰিৱেশ, আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ মাজৰ আন্তঃক্ৰিয়া বুজাটো মানুহৰ স্বাস্থ্যৰ উন্নতি আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয়। ব্যাপক স্বাস্থ্যসেৱা কৌশলে সংক্ৰামক আৰু অসংক্ৰামক উভয় ৰোগ প্ৰতিৰোধ, আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু ফলপ্ৰসূ ব্যৱস্থাপনাক সামৰি লয়।