১৮৩৬ চনৰ পৰা ১৮৫৫ চনলৈ ভাৰতৰ অসমত কাম কৰা আমেৰিকান বেপ্টিষ্ট মিছনেৰী নাথান ব্ৰাউন। অসমীয়া সাহিত্যৰ বিকাশতো তেওঁ উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল।
১৮০৭ চনত নিউ হামচায়াৰৰ নিউ ইপছৱিচত জন্মগ্ৰহণ কৰা ব্ৰাউনে ১৮২৯ চনত উইলিয়ামছ কলেজৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰাৰ পিছত নিউটন থিয়লজিকেল ইনষ্টিটিউচনত অধ্যয়ন কৰে। ১৮৩৬ চনত তেওঁ বেপ্টিষ্ট মন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰে আৰু এলিজা ষ্টোনৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। ইয়াৰ পিছত দম্পতীহালে অসমলৈ যাত্ৰা কৰি মিছনেৰী কাম আৰম্ভ কৰে।
ব্ৰাউনে সোনকালে অসমীয়া ভাষা শিকি বাইবেলখন অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰিবলৈ ধৰিলে। তেখেতে ভাষাৰ ব্যাকৰণ ৰচনা কৰাৰ লগতে অসমীয়া সাহিত্যৰ ওপৰত আন কেইবাখনো গ্ৰন্থ প্ৰকাশ কৰে। ১৮৫১ চনত তেওঁ অসমৰ প্ৰথম গীৰ্জা সংঘৰ আয়োজন কৰে।
১৮৫৫ চনত ব্ৰাউনে আমেৰিকালৈ উভতি যায় আৰু তাৰ পৰাই তেওঁ বিলোপবাদী আন্দোলনৰ সৈতে জড়িত হয়। তেওঁ অসমীয়া অধ্যয়নৰ কামো অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ভাষাৰ ওপৰত আন কেইবাখনো গ্ৰন্থ প্ৰকাশ কৰিছিল। ১৮৮৬ চনত জাপানৰ যোকোহামাত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।
অসমীয়া ভাষা আৰু সাহিত্যৰ ওপৰত ব্ৰাউনৰ কামে অঞ্চলটোত চিৰস্থায়ী প্ৰভাৱ পেলাইছে। তেওঁৰ অৱদানসমূহে অসমীয়া ভাষা-সংস্কৃতিক সংৰক্ষণ আৰু প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিছে, আৰু আজিও ইয়াৰ ব্যৱহাৰ আৰু মূল্যবোধ অব্যাহত আছে।