শিক্ষকসকলৰ দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্যৰ বিস্তৃত পৰিসৰ থাকে যিবোৰ শ্ৰেণীকোঠাৰ বাহিৰলৈও বিস্তৃত। তেওঁলোকৰ ভূমিকাত কেৱল জ্ঞান প্ৰদান কৰাই নহয়, ইতিবাচক শিক্ষণ পৰিৱেশ গঢ়ি তোলা, ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বৃদ্ধিৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰা, আৰু বিভিন্ন অংশীদাৰৰ সৈতে সহযোগিতা কৰা আদিও জড়িত হৈ আছে। শিক্ষকৰ কিছুমান মূল দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্যৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হ’ল:
নিৰ্দেশনা আৰু পাঠ্যক্ৰম বিকাশ:
- পাঠ্যক্ৰমৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ফলপ্ৰসূ পাঠৰ ডিজাইন আৰু প্ৰদান।
- বৈচিত্ৰময় শিক্ষাৰ্থীৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিবলৈ পাঠদান পদ্ধতি খাপ খুৱাই লোৱা।
- আকৰ্ষণীয় আৰু প্ৰাসংগিক নিৰ্দেশনামূলক সামগ্ৰী সৃষ্টি কৰা।
শ্ৰেণীকোঠা ব্যৱস্থাপনা:
- নিৰাপদ আৰু সংগঠিত শ্ৰেণীকোঠাৰ পৰিৱেশ স্থাপন আৰু বজাই ৰখা।
- আচৰণ আৰু শৈক্ষিক প্ৰদৰ্শনৰ বাবে স্পষ্ট আশা নিৰ্ধাৰণ কৰক।
- শ্ৰেণীকোঠাৰ ৰুটিন আৰু পৰিৱৰ্তন পৰিচালনা কৰা।
মূল্যায়ন আৰু মূল্যায়ন:
- ছাত্ৰৰ বুজাবুজি আৰু অগ্ৰগতি জুখিবলৈ মূল্যায়ন প্ৰস্তুত কৰা।
- পাঠদান কৌশলসমূহ সামঞ্জস্য কৰিবলৈ মূল্যায়ন তথ্য বিশ্লেষণ কৰা।
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক সময়োপযোগী আৰু গঠনমূলক মতামত প্ৰদান কৰা।
ব্যক্তিগতকৃত সমৰ্থন:
- ব্যক্তিগত শিক্ষণ প্ৰয়োজনীয়তা চিনাক্ত আৰু সম্বোধন কৰা।
- প্ৰয়োজনীয় ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক অতিৰিক্ত সহায় আগবঢ়াওক।
- বিশেষভাৱে সক্ষম ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে বিশেষ শিক্ষাৰ পেছাদাৰীসকলৰ সৈতে সহযোগিতা কৰা।
সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতা আৰু অন্তৰ্ভুক্তি:
- শ্ৰেণীকোঠাত সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্যক সন্মান আৰু উদযাপন কৰা।
- সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে মূল্যৱান আৰু সন্মান অনুভৱ কৰা এক অন্তৰ্ভুক্ত পৰিৱেশ গঢ়ি তোলা।
- বিভিন্ন শিক্ষণ শৈলী আৰু পটভূমিৰ লগত খাপ খুৱাই পাঠদানৰ লগত খাপ খুৱাই লোৱা।
ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সৈতে যোগাযোগ:
- মুকলি আলোচনা আৰু সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণক উৎসাহিত কৰা।
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ উদ্বেগ আৰু প্ৰশ্ন শুনক।
- শৈক্ষিক আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধিৰ বাবে পথ প্ৰদৰ্শন আৰু সমৰ্থন প্ৰদান কৰা।
অভিভাৱক আৰু অভিভাৱকৰ সৈতে যোগাযোগ:
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ অগ্ৰগতি আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ বিষয়ে অভিভাৱকসকলক অৱগত কৰি ৰাখক।
- ঘৰতে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ শিক্ষাত সহায় কৰিবলৈ অভিভাৱকৰ সৈতে সহযোগিতা কৰা।
- অভিভাৱক-শিক্ষক সন্মিলন আৰু সভাত অংশগ্ৰহণ কৰক।
পেছাদাৰী বিকাশ:
- শৈক্ষিক ধাৰাসমূহৰ সৈতে সাম্প্ৰতিক হৈ থাকিবলৈ নিৰন্তৰ শিক্ষণত লিপ্ত হওক।
- কৰ্মশালা, সন্মিলন, আৰু প্ৰশিক্ষণ অধিবেশনত অংশগ্ৰহণ কৰক।
- পেছাদাৰী বৃদ্ধি আৰু উন্নতিৰ সুযোগ বিচাৰিব।
সহকৰ্মীসকলৰ সৈতে সহযোগিতা:
- পাঠ পৰিকল্পনা আৰু উত্তম পদ্ধতিসমূহ ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ অন্য শিক্ষকৰ সৈতে সহযোগিতা কৰা।
- প্ৰচেষ্টাসমূহৰ সমন্বয়ৰ বাবে শ্ৰেণী পৰ্যায়ৰ বা বিষয়-ক্ষেত্ৰৰ দলত অংশগ্ৰহণ কৰা।
- ইতিবাচক আৰু সহায়ক বিদ্যালয় সংস্কৃতিত অৰিহণা যোগাব।
মেণ্টৰিং আৰু গাইডেন্স:
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে গুৰু বা উপদেষ্টা হিচাপে কাম কৰক।
- শৈক্ষিক আৰু কেৰিয়াৰ সম্পৰ্কীয় বিষয়সমূহৰ ওপৰত নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰা।
- আৱেগিক সহায় আৰু উৎসাহ প্ৰদান কৰক।
তথ্য বিশ্লেষণ আৰু উন্নতি:
- পাঠদানৰ ফলপ্ৰসূতা আৰু ছাত্ৰৰ ফলাফল মূল্যায়ন কৰিবলৈ তথ্য ব্যৱহাৰ কৰা।
- উন্নতিৰ ক্ষেত্ৰসমূহ চিনাক্ত কৰা আৰু সেই অনুসৰি পৰিৱৰ্তন কাৰ্যকৰী কৰা।
- শিক্ষাৰ মান বৃদ্ধিৰ বাবে বিদ্যালয়ব্যাপী পদক্ষেপত অংশগ্ৰহণ কৰা।
নৈতিক আচৰণ আৰু পেছাদাৰিত্ব:
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু সহকৰ্মীসকলৰ সৈতে হোৱা পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপত নৈতিক মানদণ্ড ৰক্ষা কৰা।
- ছাত্ৰৰ তথ্যৰ গোপনীয়তা বজাই ৰখা।
- সকলো কামতে পেছাদাৰিত্ব আৰু সততা প্ৰদৰ্শন কৰা।
অভিভাৱক আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সংযোগ:
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ শিক্ষণ অভিজ্ঞতা বৃদ্ধিৰ বাবে সমাজৰ সৈতে সহযোগিতা কৰা।
- স্কুলৰ অনুষ্ঠান, সভা, আৰু সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰচাৰ কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰক।
- সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ সৈতে ইতিবাচক সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা।
আজীৱন শিক্ষণ আৰু গৱেষণা:
- নতুন পাঠদান পদ্ধতি, গৱেষণাৰ তথ্য, আৰু শৈক্ষিক প্ৰযুক্তিৰ বিষয়ে অৱগত থাকক।
- শৈক্ষিক গৱেষণাত অৰিহণা যোগোৱা আৰু সহকৰ্মীসকলৰ সৈতে অন্তৰ্দৃষ্টি ভাগ-বতৰা কৰা।
ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে পোষকতা:
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ প্ৰয়োজন আৰু মংগলৰ বাবে পোষকতা কৰা।
- ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক প্ৰভাৱিত কৰা শৈক্ষিক নীতি আৰু পদ্ধতিৰ সৈতে জড়িত বিষয়সমূহৰ সমাধান কৰা।
সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে শিক্ষকৰ দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্যই বহুতো কাম সামৰি লয় যিয়ে তেওঁলোকৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সামগ্ৰিক বিকাশ আৰু শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ সামগ্ৰিক সফলতাত অৰিহণা যোগায়। শিক্ষকসকল কেৱল শিক্ষাবিদেই নহয়, তেওঁলোকে সেৱা আগবঢ়োৱা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ বাবে গুৰু, আদৰ্শ আৰু পোষকতাও।