আত্মসহায়ক গোটসমূহৰ (SHG) নিয়মসমূহ দেশভেদে বেলেগ বেলেগ আৰু আঞ্চলিক বা স্থানীয় পৰ্যায়তো ভিন্ন হ’ব পাৰে। নিয়মসমূহৰ লক্ষ্য সাধাৰণতে এছ এইচ জিসমূহৰ সঠিক কাৰ্য্যকলাপ, স্বচ্ছতা আৰু জবাবদিহিতা নিশ্চিত কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ সদস্য আৰু বহল সম্প্ৰদায়ৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰা। আত্মসহায় গোটৰ সৈতে জড়িত কিছুমান সাধাৰণ নিয়ন্ত্ৰণমূলক দিশ ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে:
- পঞ্জীয়ন: বহু দেশত এছ এইচ জিসমূহক নিৰ্দিষ্ট চৰকাৰী কৰ্তৃপক্ষ বা সংশ্লিষ্ট নিয়ন্ত্ৰণ সংস্থাৰ অধীনত পঞ্জীয়ন কৰাটো বাধ্যতামূলক। পঞ্জীয়নে গোটটোৰ অস্তিত্ব আনুষ্ঠানিক কৰাত সহায় কৰে আৰু আইনী স্বীকৃতি প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে কিছুমান সুবিধা আৰু সুৰক্ষা লাভ কৰিব পাৰে।
- সংবিধান আৰু উপ-বিধি: এছ এইচ জিসমূহে প্ৰায়ে এনে এখন সংবিধান বা উপ-বিধিৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰিব লাগে যিয়ে তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য, সদস্যপদৰ মাপকাঠী, সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া, আৰু কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে নিয়মসমূহৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰে। এই নথিপত্ৰসমূহে গোটটোৰ কাৰ্য্যকলাপ আৰু আভ্যন্তৰীণ শাসনৰ বাবে স্পষ্ট নিৰ্দেশনা স্থাপন কৰাত সহায় কৰে।
- বিত্তীয় ব্যৱস্থাপনা: নিয়ম অনুসৰি এছ এইচ জিসমূহে সঠিক বিত্তীয় অভিলেখ ৰখা আৰু নিয়মীয়াকৈ অডিট চলোৱাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে। স্বচ্ছ বিত্তীয় ব্যৱস্থাপনাই নিশ্চিত কৰে যে সদস্যসকলৰ অৱদান আৰু যিকোনো বাহ্যিক পুঁজিৰ ফলপ্ৰসূ আৰু অপব্যৱস্থাপনা নোহোৱাকৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- প্ৰতিবেদন প্ৰদানৰ প্ৰয়োজনীয়তা: কিছুমান নিয়ন্ত্ৰণকাৰী সংস্থাই এছ এইচ জিসমূহক তেওঁলোকৰ কাৰ্য্যকলাপ, বিত্তীয় অৱস্থা আৰু প্ৰভাৱৰ বিষয়ে সময়ে সময়ে প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিব পাৰে। প্ৰতিবেদনে জবাবদিহিতা নিশ্চিত কৰে আৰু গোটৰ অগ্ৰগতি আৰু নিয়মসমূহ মানি চলাৰ ওপৰত নিৰীক্ষণ সক্ষম কৰে।
- শাসন আৰু নেতৃত্ব: নিয়মসমূহে এছ এইচ জিৰ ভিতৰত নেতা নিৰ্বাচনৰ প্ৰক্ৰিয়াটোক সম্বোধন কৰিব পাৰে, গণতান্ত্ৰিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ নিশ্চিত কৰিব পাৰে আৰু কেইজনমান ব্যক্তিৰ আধিপত্য এৰাই চলিব পাৰে। নিয়মীয়া টাৰ্ণঅভাৰ আৰু অন্তৰ্ভুক্তিক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ নেতৃত্বৰ পদৰ বাবে কাৰ্যকালৰ সীমাও নিৰ্দিষ্ট কৰিব পাৰে।
- বাহ্যিক সহায় আৰু পুঁজি: বাহ্যিক আৰ্থিক সহায় বা অনুদান লাভ কৰা এছ এইচ জিসমূহে ধনৰ ব্যৱহাৰ, দাতাসকলক প্ৰতিবেদন দিয়া, আৰু পুঁজি চুক্তিৰ চৰ্তসমূহ মানি চলাৰ সম্পৰ্কে অতিৰিক্ত নিৰ্দেশনাসমূহ মানি চলিব লাগিব।
- আইনী দায়বদ্ধতা: গোটটোৱে বহন কৰা কোনো আইনী সমস্যা, বিবাদ বা আৰ্থিক দায়বদ্ধতাৰ ক্ষেত্ৰত নিয়মসমূহে এছ এইচ জি আৰু তেওঁলোকৰ সদস্যসকলৰ আইনী দায়বদ্ধতা নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰে।
- গোটৰ আকাৰ আৰু গঠন: কিছুমান নিয়মে এছ এইচ জিত সদস্যৰ নূন্যতম আৰু সৰ্বোচ্চ সংখ্যা নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰে আৰু সদস্যপদৰ যোগ্যতাৰ বাবে মাপকাঠী নিৰ্দিষ্ট কৰিব পাৰে, যেনে লিংগ প্ৰতিনিধিত্ব বা আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা।
- প্ৰশিক্ষণ আৰু সামৰ্থ্য বিকাশ: কিছুমান নিয়ন্ত্ৰণ কাঠামোই এছ এইচ জিৰ সদস্যসকলৰ বাবে তেওঁলোকৰ দক্ষতা, বিত্তীয় সাক্ষৰতা, আৰু গোটৰ সামগ্ৰিক কাৰ্য্যকলাপ বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ আৰু সামৰ্থ্য বিকাশৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
- ভংগ আৰু প্ৰস্থান কৌশল: নিয়মসমূহে এছ এইচ জি ভংগ কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰু বিলুপ্তিৰ ক্ষেত্ৰত সম্পত্তি, দায়বদ্ধতা আৰু সম্পদৰ বিতৰণৰ সৈতে জড়িত সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰিব পাৰে।
মন কৰিবলগীয়া যে এছ এইচ জিৰ আকাৰ, পৰিসৰ আৰু প্ৰকৃতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নিয়ন্ত্ৰণৰ স্তৰ ভিন্ন হ’ব পাৰে। কিছুমান ক্ষেত্ৰত এছ এইচ জিসমূহে বেচৰকাৰী সংস্থা (এন জি অ’) বা অন্যান্য সহায়ক সংস্থাৰ নিৰ্দেশনাত কাম কৰিব পাৰে, যিয়ে অতিৰিক্ত নিয়ন্ত্ৰণ কাঠামো আৰু সমৰ্থনও প্ৰদান কৰিব পাৰে। ফলপ্ৰসূ নিয়ন্ত্ৰণ নিশ্চিত কৰিবলৈ আনুষ্ঠানিককৰণ আৰু নিৰ্দেশনাৰ আনুগত্যক প্ৰসাৰিত কৰাৰ মাজত ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু লগতে এছ এইচ জিসমূহক তেওঁলোকৰ তৃণমূল পৰ্যায়ৰ পদক্ষেপক স্তব্ধ কৰিব পৰা অত্যধিক আমোলাতন্ত্ৰৰ বোজা নপৰা।