বজাৰ ব্যৱস্থা

বজাৰ ব্যৱস্থাই এনে এক অৰ্থনৈতিক গাঁথনিক বুজায় য’ত সম্পদ আবণ্টন কৰা হয়, সামগ্ৰী উৎপাদন কৰা হয় আৰু সেৱাসমূহ মূলতঃ বজাৰত স্বেচ্ছামূলক বিনিময়ৰ জৰিয়তে বিতৰণ কৰা হয়। ইয়াক যোগান আৰু চাহিদাৰ নীতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়, য’ত ক্ৰেতা আৰু বিক্ৰেতাই পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া কৰি সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ মূল্য আৰু পৰিমাণ নিৰ্ধাৰণ কৰে। তলত বজাৰ ব্যৱস্থাৰ মূল উপাদান আৰু বৈশিষ্ট্যসমূহ উল্লেখ কৰা হৈছে:

এটা বজাৰ ব্যৱস্থাৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ:

১. ব্যক্তিগত মালিকীস্বত্ব: সম্পদ আৰু উৎপাদনৰ মাধ্যম চৰকাৰৰ মালিকানাধীন নহয় ব্যক্তি বা ব্যৱসায়ৰ মালিকানাধীন।
২. স্বেচ্ছামূলক বিনিময়: পাৰস্পৰিক সন্মতিৰ ভিত্তিত লেনদেন কৰা হয়, য’ত দুয়োপক্ষই লাভৱান হোৱাৰ আশা কৰে।
৩. মূল্য ব্যৱস্থা: যোগান আৰু চাহিদাৰ শক্তিৰ দ্বাৰা মূল্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। এই শক্তিসমূহৰ পৰিৱৰ্তনে উৎপাদন আৰু উপভোগৰ সিদ্ধান্তত প্ৰভাৱ পেলায়।
৪. প্ৰতিযোগিতা: বজাৰত একাধিক উৎপাদক আৰু গ্ৰাহকে প্ৰতিযোগিতাত অৱতীৰ্ণ হয়, যিয়ে উদ্ভাৱন, দক্ষতা, আৰু উন্নত মূল্য নিৰ্ধাৰণৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে।
৫. লাভৰ উদ্দেশ্য: ব্যৱসায়ীসকলে সামগ্ৰী আৰু সেৱা উৎপাদনৰ বাবে প্ৰৰোচনা হ’ল লাভৰ সম্ভাৱনা।
৬. গ্ৰাহক সাৰ্বভৌমত্ব: গ্ৰাহকে তেওঁলোকৰ পছন্দ আৰু ক্ৰয়ৰ পছন্দৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কি সামগ্ৰী আৰু সেৱা উৎপাদন কৰা হয় সেইটো নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ ক্ষমতা আছে।
৭. সীমিত চৰকাৰী হস্তক্ষেপ: চৰকাৰে সাধাৰণতে নূন্যতম ভূমিকা পালন কৰে, কেৱল চুক্তি বলবৎ কৰিবলৈ, সম্পত্তিৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ আৰু বজাৰৰ বিফলতাসমূহৰ সমাধানৰ বাবেহে হস্তক্ষেপ কৰে।

বজাৰ ব্যৱস্থাত বজাৰৰ প্ৰকাৰ:

১. পণ্যৰ বজাৰ: য’ত সামগ্ৰী আৰু সেৱা ক্ৰয় আৰু বিক্ৰী কৰা হয় (যেনে, গেলামালৰ সামগ্ৰী, ইলেক্ট্ৰনিকছ)।
২. শ্ৰম বজাৰ: য’ত শ্ৰমিকসকলে নিজৰ দক্ষতা আগবঢ়ায় আৰু নিয়োগকৰ্তাই শ্ৰম বিচাৰে।
৩. মূলধনী বজাৰ: য’ত সঞ্চয় আৰু বিনিয়োগৰ ব্যৱসায় কৰা হয় (যেনে, ষ্টক মাৰ্কেট)।
৪. ফ্যাক্টৰ মাৰ্কেট: য’ত উৎপাদনৰ কাৰক যেনে মাটি, শ্ৰম, আৰু মূলধন ক্ৰয়-বিক্ৰয় কৰা হয়।

বজাৰ ব্যৱস্থাৰ সুবিধাসমূহ:

১. দক্ষতা: গ্ৰাহকৰ পছন্দৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সম্পদসমূহ ইয়াৰ আটাইতকৈ মূল্যৱান ব্যৱহাৰৰ বাবে আবণ্টন কৰা হয়।
২. উদ্ভাৱন: প্ৰতিযোগিতাই সৃষ্টিশীলতা আৰু প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ পোষকতা কৰে।
৩. নমনীয়তা: গ্ৰাহকৰ পছন্দ বা অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে দ্ৰুতভাৱে খাপ খাই পৰে।
৪. অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতা: ব্যক্তি আৰু ব্যৱসায়ীয়ে নিজাকৈ অৰ্থনৈতিক সিদ্ধান্ত ল’ব পাৰে।

বজাৰ ব্যৱস্থাৰ অসুবিধাসমূহ:

  • আয়ৰ বৈষম্য: ধন-সম্পত্তি দুই এজনৰ হাতত কেন্দ্ৰীভূত হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে।
  • বজাৰৰ বিফলতা: একচেটিয়া অধিকাৰ, বাহ্যিকতা (যেনে, প্ৰদূষণ), আৰু ৰাজহুৱা সামগ্ৰীৰ দৰে বিষয়সমূহ প্ৰায়ে অপৰ্যাপ্তভাৱে সমাধান কৰা হয়।
  • সমাজ কল্যাণৰ অভাৱ: বজাৰত ফলপ্ৰসূভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰাসকলে সংগ্ৰাম কৰিব পাৰে (যেনে, নিবনুৱা বা অক্ষম ব্যক্তি)।ক্ষতিকাৰক সামগ্ৰীৰ অতিৰিক্ত উৎপাদন: নিয়ন্ত্ৰণ অবিহনে ধঁপাত বা ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ দৰে সামগ্ৰীৰ অতিৰিক্ত উৎপাদন হ’ব পাৰে।

Leave a Comment