কাৰখানা আৰু উদ্যোগিক সুবিধাসমূহৰ কাম-কাজত প্ৰায়ে বিভিন্ন কামত পানীৰ প্ৰয়োজন হয়। উদ্যোগ আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি এটা কাৰখানাৰ পানীৰ নিৰ্দিষ্ট প্ৰয়োজনীয়তা ভিন্ন হ’ব পাৰে। কাৰখানাসমূহক পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱাৰ কিছুমান সাধাৰণ কাৰণ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল:
ক) শীতলতাঃ ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াত পানীক সঘনাই শীতল মাধ্যম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই যন্ত্ৰপাতি আৰু সঁজুলিৰ দ্বাৰা উৎপন্ন তাপ বিসৰ্জন কৰাত সহায় কৰে, অতি উত্তাপ ৰোধ কৰে আৰু কাৰ্যক্ষম কাৰ্য্যকলাপ নিশ্চিত কৰে।
খ) চাফাই আৰু চেনিটাইজেচন: বহুতো উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াত সঁজুলি, কৰ্মক্ষেত্ৰ, আৰু সামগ্ৰী পৰিষ্কাৰ আৰু চেনিটাইজ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। দ্ৰৱ পৰিষ্কাৰ কৰাত পানী এটা প্ৰধান উপাদান, ইয়াৰ দ্বাৰা নিশ্চিত কৰা হয় যে মেচিন আৰু সামগ্ৰীসমূহে গুণগত মান আৰু পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ মানদণ্ড পূৰণ কৰে।
গ) ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া: কিছুমান ৰাসায়নিক প্ৰক্ৰিয়া আৰু বিক্ৰিয়াত দ্রাৱক বা বিক্ৰিয়াকাৰী হিচাপে পানীৰ প্ৰয়োজন হয়। বিভিন্ন ঔদ্যোগিক প্ৰয়োগত ৰাসায়নিক পদাৰ্থ দ্ৰৱীভূত, পাতল বা মিহলি কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
ঘ) ভাপ উৎপাদন: বহুতো ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াত উত্তাপ, বন্ধ্যাকৰণ বা শক্তিৰ উৎস হিচাপে বাষ্পৰ প্ৰয়োজন হয়। ভাপ উৎপন্ন কৰাত পানী এক প্ৰধান উপাদান।
ঙ) পাতল কৰা: ঘন পদাৰ্থ বা দ্ৰৱক পাতল কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাৰ ফলত ইয়াক চম্ভালিবলৈ আৰু উৎপাদনত ব্যৱহাৰ কৰাত সুৰক্ষিত হয়।
চ) হাইড্ৰলিক ব্যৱস্থা: হাইড্ৰলিক ব্যৱস্থাত পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয় বল সঞ্চাৰণ কৰিবলৈ, সঁজুলি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ, বিভিন্ন উদ্যোগত গধুৰ যন্ত্ৰপাতি চলাবলৈ।
ছ) পৰিবহণ আৰু পৰিবহণ: পাইপলাইন বা অন্যান্য পৰিবহণ ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি সুবিধাৰ ভিতৰত কেঁচামাল, মধ্যৱৰ্তী সামগ্ৰী বা সম্পূৰ্ণ সামগ্ৰী পৰিবহণ কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
জ) ধূলি আৰু নিৰ্গমন নিয়ন্ত্ৰণঃ ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়াত বিশেষকৈ খনন আৰু নিৰ্মাণৰ দৰে উদ্যোগত ধূলি দমন আৰু নিৰ্গমন নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ঝ) পণ্য প্ৰস্তুতি: কিছুমান উদ্যোগত পানী সামগ্ৰী, যেনে পানীয়, খাদ্য, ঔষধ প্ৰস্তুত কৰাত এটা মূল উপাদান।
ঞ) শক্তি উৎপাদন: কিছুমান কাৰখানাত স্থানীয়ভাৱে বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ সুবিধা আছে যিয়ে ভাপ বা গেছ টাৰ্বাইন ব্যৱস্থাত শীতল কৰাৰ বাবে পানী ব্যৱহাৰ কৰে।
ট) জুই দমন: কাৰখানাসমূহত অগ্নিনিৰ্বাপক বাহিনীৰ জৰুৰীকালীন আশংকাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ অগ্নিনিৰ্বাপক ব্যৱস্থাৰ বাবে পানীৰ প্ৰয়োজন হয়।
ঠ) বয়লাৰৰ খাদ্য পানী: ভাপ উৎপাদনৰ বাবে বয়লাৰ ব্যৱহাৰ কৰা উদ্যোগসমূহক বয়লাৰৰ খাদ্য পানী হিচাপে উচ্চমানৰ পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। বয়লাৰ ব্যৱস্থাত স্কেলিং আৰু জাৰণ ৰোধ কৰিবলৈ পানী সঠিকভাৱে পৰিশোধন কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
ড) বর্জ্য পানী পৰিশোধন: কাৰখানাসমূহে নিজৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ উপজাত হিচাপে বর্জ্য পানী উৎপন্ন কৰে। এই বর্জ্য পানী পৰিশোধন আৰু পৰিচালনা কৰাটো পৰিৱেশ অনুসৰণ আৰু বহনক্ষমতাৰ প্ৰচেষ্টাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ।
মন কৰিবলগীয়া যে উদ্যোগ, ইয়াৰ লগত জড়িত প্ৰক্ৰিয়া আৰু উৎপাদনৰ পৰিসৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি এটা কাৰখানাৰ পৰা আন এটা কাৰখানালৈ প্ৰয়োজনীয় পানীৰ গুণাগুণ আৰু পৰিমাণ যথেষ্ট ভিন্ন হ’ব পাৰে। জলসম্পদৰ কাৰ্যক্ষম ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰিবলৈ আৰু পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ কম কৰিবলৈ বহনক্ষম আৰু দায়িত্বশীল পানী ব্যৱস্থাপনা পদ্ধতি অতি প্ৰয়োজনীয়। বহু উদ্যোগে নিজৰ সামগ্ৰিক পানীৰ ব্যৱহাৰ আৰু পৰিৱেশৰ ফুটপ্ৰিণ্ট হ্ৰাস কৰিবলৈ পানী পুনঃব্যৱহাৰ আৰু সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা ক্ৰমান্বয়ে গ্ৰহণ কৰিছে।