সামাজিক বিকাশৰ অৰ্থ হ’ল সামাজিক সংহতিৰ পোষকতা, বৈষম্য হ্ৰাস, আৰু মানুহে পূৰ্ণতাপূৰ্ণ আৰু মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰিব পৰা পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰি ব্যক্তি আৰু সম্প্ৰদায়ৰ মংগল উন্নত কৰা প্ৰক্ৰিয়া। ই সামাজিক গাঁথনি, সম্পৰ্ক, আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ বিকাশৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যাতে সমাজৰ সকলো সদস্যই যাতে বৃদ্ধি, অংশগ্ৰহণ আৰু নিৰাপত্তাৰ সুযোগ পায়।
সামাজিক উন্নয়নৰ মূল দিশসমূহ:
- সামাজিক সমতা: লিংগ, জাতি বা আৰ্থ-সামাজিক পটভূমি নিৰ্বিশেষে সকলো ব্যক্তিৰ বাবে সম্পদ, সুযোগ আৰু অধিকাৰৰ সমান প্ৰৱেশ নিশ্চিত কৰা।
- শিক্ষাঃ ব্যক্তিক সবলীকৰণ আৰু সমাজৰ প্ৰগতিৰ পোষকতা কৰিবলৈ গুণগত শিক্ষা প্ৰদান কৰা।
- স্বাস্থ্য আৰু মংগল: জীৱনৰ মান বৃদ্ধিৰ বাবে স্বাস্থ্যসেৱা, অনাময়, আৰু পুষ্টিৰ সুবিধাৰ প্ৰসাৰ।
- নিয়োগ আৰু জীৱিকা: চাকৰিৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰা আৰু অৰ্থনৈতিক অংশগ্ৰহণক সমৰ্থন কৰা।
- সামাজিক অন্তৰ্ভুক্তি: প্ৰান্তীয় গোটসমূহক বাদ দিয়া বাধাসমূহ দূৰ কৰা আৰু সমাজৰ কাৰ্য্যকলাপত অংশগ্ৰহণক প্ৰসাৰ কৰা।
- সামাজিক ন্যায়: ন্যায়, মানৱ অধিকাৰ, আৰু আইনৰ শাসন বজাই ৰখা।
সামাজিক উন্নয়নৰ গুৰুত্বঃ
- বৈষম্য হ্ৰাস কৰা: বিভিন্ন সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক গোটৰ মাজত ব্যৱধান দূৰ কৰাত সহায় কৰে।
- সম্প্ৰদায় শক্তিশালী কৰা: সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যসকলৰ মাজত বিশ্বাস আৰু সহযোগিতা গঢ়ি তোলে।
- জীৱনৰ মান উন্নত কৰা: গৃহ, শিক্ষা, আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ দৰে মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাসমূহ সম্বোধন কৰে।
- স্থিতিশীলতাক প্ৰসাৰ কৰা: দৰিদ্ৰতা আৰু বৈষম্যৰ দৰে ব্যৱস্থাগত সমস্যাসমূহৰ সমাধান কৰি সামাজিক অশান্তি হ্ৰাস কৰে।
- ব্যক্তিক শক্তিশালী কৰা: মানুহক সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক জীৱনত সম্পূৰ্ণৰূপে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।
সামাজিক উন্নয়নৰ পদক্ষেপৰ উদাহৰণ:
- সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা।
- ৰাজহুৱা শিক্ষাৰ কাৰ্যসূচী।
- সুলভ মূল্যৰ গৃহ নিৰ্মাণ প্ৰকল্প।
- সম্প্ৰদায় সবলীকৰণ আৰু দক্ষতা বিকাশৰ কাৰ্যসূচী।
- সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণমূলক আঁচনি।
- সামাজিক উন্নয়নৰ জোখ-মাখ:
সামাজিক উন্নয়ন জুখিব লাগে সূচকৰ জৰিয়তে যেনে-
- সাক্ষৰতা আৰু শিক্ষাৰ স্তৰ।
- আয়ুস আৰু স্বাস্থ্যৰ পৰিসংখ্যা।
- দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ আৰু আয়ৰ বিতৰণ।
- সামাজিক গতিশীলতা আৰু অন্তৰ্ভুক্তিৰ মেট্ৰিক।
সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে সামাজিক উন্নয়ন হৈছে এক সামগ্ৰিক পদ্ধতি যাৰ লক্ষ্য হৈছে এখন ন্যায্য, সৰ্বাংগীন আৰু সমতাপূৰ্ণ সমাজখনক লালন-পালন কৰা য’ত সকলো ব্যক্তিয়েই লাভৱান হ’ব পাৰে আৰু অৰ্থপূৰ্ণভাৱে অৰিহণা যোগাব পাৰে।