মানসিক স্বাস্থ্য বিজ্ঞান হৈছে এক আন্তঃশাখা ক্ষেত্ৰ যিয়ে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু মানসিক ৰোগক প্ৰভাৱিত কৰা জৈৱিক, মানসিক আৰু সামাজিক কাৰকসমূহৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ কাৰণ, ব্যৱস্থা, প্ৰতিৰোধ আৰু চিকিৎসা বুজি পোৱাৰ লগতে সামগ্ৰিক মানসিক সুস্থতাক প্ৰসাৰ কৰা। এই ক্ষেত্ৰখনে বিভিন্ন শাখাৰ জ্ঞান একত্ৰিত কৰে, য’ত অন্তৰ্ভুক্ত আছে:
১. মনোবিজ্ঞান: চিন্তা, আৱেগ, আচৰণ আৰু ইয়াৰ অন্তৰ্নিহিত প্ৰক্ৰিয়া পৰীক্ষা কৰে। ইয়াত ক্লিনিকেল চাইক’লজী, কগনিটিভ চাইক’লজি, আৰু ডেভেলপমেণ্টেল চাইক’লজিৰ দৰে ক্ষেত্ৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
২. মনোৰোগ: মানসিক ৰোগ নিৰ্ণয়, চিকিৎসা আৰু প্ৰতিৰোধৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা চিকিৎসা বিশেষজ্ঞ। মনোৰোগ বিশেষজ্ঞ হৈছে ঔষধ প্ৰেছক্ৰিপচন আৰু থেৰাপী প্ৰদান কৰিব পৰা চিকিৎসা চিকিৎসক।
৩. স্নায়ুবিজ্ঞান: মগজু আৰু স্নায়ুতন্ত্ৰৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰি মানসিক স্বাস্থ্য আৰু আচৰণত কেনে প্ৰভাৱ পৰে সেই কথা বুজি পায়। ইয়াৰ ভিতৰত মগজুৰ গঠন, কাৰ্য্য, স্নায়ুৰসায়নৰ ওপৰত গৱেষণাও অন্তৰ্ভুক্ত।
৪. সমাজ বিজ্ঞান: মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত সামাজিক আৰু পৰিৱেশগত কাৰক যেনে পৰিয়ালৰ গতিশীলতা, আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা, আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰভাৱৰ প্ৰভাৱ অন্বেষণ কৰে।
৫.মহামাৰী বিজ্ঞান: জনসংখ্যাৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ বিতৰণ আৰু নিৰ্ণায়কসমূহৰ অনুসন্ধান কৰে, যিয়ে বিপদজনক কাৰক আৰু ধাৰা চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰে।
৬. জেনেটিক্স: মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত জিনীয় কাৰকৰ ভূমিকা আৰু মানসিক ৰোগৰ উত্তৰাধিকাৰীত্ব পৰীক্ষা কৰে।
৭. জনস্বাস্থ্য: নীতি, শিক্ষা, আৰু সম্প্ৰদায়ৰ কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে জনসংখ্যা পৰ্যায়ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰ আৰু মানসিক ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
মানসিক স্বাস্থ্য বিজ্ঞানৰ গৱেষণাৰ মূল ক্ষেত্ৰসমূহ হ’ল-
ক) ইটিঅ’লজি: মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ কাৰণ আৰু বিপদজনক কাৰকসমূহ বুজি পোৱা।
খ) নিদান: মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰ চিনাক্তকৰণৰ বাবে সঠিক আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য পদ্ধতি বিকশিত কৰা।
গ) চিকিৎসা: মনোচিকিৎসা, ঔষধ, জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তনকে ধৰি বিভিন্ন হস্তক্ষেপৰ ফলপ্ৰসূতা মূল্যায়ন কৰা।
ঘ) প্ৰতিৰোধ: মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ আৰু প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰাৰ কৌশল চিনাক্ত কৰা।
ঙ) আৰোগ্য আৰু পুনৰ্বাসন: ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ জীৱনৰ মান উন্নত কৰিবলৈ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা পৰিচালনা আৰু আৰোগ্য লাভ কৰাত সহায় কৰা।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে আমাৰ বুজাবুজি আগুৱাই নিয়াৰ বাবে আৰু ব্যক্তি আৰু সম্প্ৰদায়ক সহায় কৰিবলৈ ফলপ্ৰসূ হস্তক্ষেপ বিকশিত কৰাৰ বাবে মানসিক স্বাস্থ্য বিজ্ঞান অতি প্ৰয়োজনীয়। ইয়াৰ উপৰিও ই কলংক হ্ৰাস কৰা আৰু মানসিক স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধা উন্নত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।