জীৱন বীমাৰ ইতিহাস

ভাৰতীয় বীমা

ভাৰতত বীমাৰ প্ৰচলন আছিল আনকি বৈদিক যুগ আৰু সংস্কৃত শব্দ ঋকবেদ “যোগক্ষেম” উল্লেখ আছে আৰ্যসকলে চলোৱা বীমাৰ এক প্ৰকাৰলৈ ৩০০০ বছৰ আগতে।

প্ৰথম ইণ্ডিয়ান লাইফ এশ্বুৰেন্স ছ’চাইটি আছিল “বম্বে মিউচুৱেল এশ্বুৰেন্স ছ’চাইটি লিমিটেড।”

•  “অৰিয়েণ্টেল লাইফ এশ্বুৰেন্স ছ’চাইটি লিমিটেড(Oriental Life Assurance Society Ltd)” ১৮৭৪ চনত,
•  “ভাৰত বীমা(Bharat Insurance)” ১৮৯৬ চনত আৰু
•  ইয়াৰ পিছত ১৮৯৭ চনত “ভাৰত সাম্ৰাজ্য(Empire of India)”।

১৯০৫ চনৰ স্বদেশী আন্দোলনত মহাত্মা ভাৰতীয়সকলক তেওঁলোকৰ ব্যৱসায় দিবলৈ গান্ধীৰ আহ্বান কেৱল ভাৰতীয় কোম্পানীসমূহকহে বুষ্ট দিলে নতুন কোম্পানী আৰু তেওঁলোকে নিজৰ একত্ৰিত কৰিলে অৱস্থান।

পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত ভাৰতীয় কোম্পানীয়ে প্ৰৱেশ কৰিলে অধিক জীৱন  বীমা খণ্ডত
• হিন্দুস্তান সমবায়-Hindustan Co-­operative,
• ইউনাইটেড ইণ্ডিয়া, বম্বে লাইফ- United India, Bombay Life,
• ৰাষ্ট্ৰীয়-National আৰু
• লক্ষ্মী বীমা- Laxmi Insurance।

এই কোম্পানীসমূহে বিশ্বৰ কিছুমান বৃহৎ বীমা গোটকে ধৰি ১৫০টা বিদেশী কাৰ্যালয়ৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতাত অৱতীৰ্ণ হ’বলগীয়া হৈছিল।

আধুনিক ভাৰতত বীমা

•  চৰকাৰে ১৯১২ চনত “বীমা আইন” গৃহীত কৰি বীমা ব্যৱসায়ৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ স্থাপন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
•  এই আইনখন ব্যাপকভাৱে সংশোধন কৰি ১৯৩৮ চনত পুঁজিৰ বিনিয়োগ, ব্যয় আৰু পৰিচালনা নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে নতুন আইন হিচাপে গৃহীত কৰা হয়।
•  নিয়ন্ত্ৰকৰ কাৰ্যালয় স্থাপন কৰা হৈছিল। আকৌ ১৯৫০ চনত এই আইনখন সংশোধন কৰা হয়।

১৯৫৫ চনৰ ভিতৰত ১৭০টা বীমা কাৰ্যালয় আৰু ৮০টা পি.এফ. ছ’চাইটিৰ পঞ্জীয়নভুক্ত কোম্পানীবোৰে ভাৰতত জীৱন বীমাৰ ব্যৱসায় কৰি আছিল।

জীৱন বীমা ব্যৱসায়ত অসৎ ব্যৱহাৰৰ উত্থানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, নিৰক্ষৰতাৰ মাত্ৰা অধিক হোৱাৰ বাবে আৰু জীৱন বীমা ব্যৱসায়ত প্ৰৱেশ/ প্ৰসাৰণৰ ইচ্ছাৰ অভাৱৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে ইয়াক ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ কৰে আৰু জুন’১৯৫৬ চনত এল আই চি আইন গৃহীত হয়, আৰু এই ১.৯.১৯৫৬ চনৰ পৰা আইনখন বলবৎ হয়

সাধাৰণ বীমা (যিটোৱে অজীৱন ব্যৱসায় অৰ্থাৎ সম্পত্তিৰ বীমাৰ সৈতে জড়িত)কো ১৯৭২ চনত ৫৫টা ভাৰতীয় আৰু ৫২টা অভাৰতীয় কোম্পানী একত্ৰিত হোৱাৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ কৰা হয় আৰু চাৰিটা সাধাৰণ বীমা কোম্পানী গঠন কৰি ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ কৰা হয়।

ভাৰত চৰকাৰে ভাৰতীয় অৰ্থনীতিক উদাৰীকৰণ কৰাৰ লগতে ভাৰতীয় জনসংখ্যা আৰু ইয়াৰ আকাৰ আৰু অন্যান্য উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ তুলনাত বীমাৰ অনুপ্ৰৱেশ কম হোৱাৰ বাবেও বীমা খণ্ডৰ উদাৰীকৰণ অনুভৱ কৰিছিল।

প্ৰথম অৱস্থাত চৰকাৰে ১৯৯৩ চনত মালহোত্ৰা কমিটী গঠন কৰি বীমা খণ্ড ব্যক্তিগত খেলুৱৈৰ বাবে মুকলি কৰিব লাগে নে নাই সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।

কমিটীয়ে বীমা খণ্ডটোক লিবাৰেলাইজড, প্ৰাইভেটাইজড এণ্ড গ্ল’বেলাইজ (এল পি জি) কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে। ১৯৯৯ চনত বীমা নিয়ন্ত্ৰণ আৰু উন্নয়ন কৰ্তৃপক্ষ নামেৰে জনাজাত কৰ্তৃপক্ষই
IRDA Act 1999 ৰ জৰিয়তে গঠন কৰা হয়।

বীমা উদ্যোগৰ উদাৰীকৰণে নিঃসন্দেহে ভাৰতীয় অৰ্থনীতি, চৰকাৰ, উদ্যোগ, কৰ্মচাৰী, আৰু গ্ৰাহক আৰু সমাজক তলত দিয়া ধৰণে উপকৃত কৰিব:

অৰ্থনীতিৰ বাবে লাভ

•  দ্ৰুত বিনিয়োগ
• জীৱনৰ মান উন্নত কৰা (নতুন বিপদৰ আৱৰণ)
• প্ৰতিযোগিতাই গ্ৰাহক অনুকূল সামগ্ৰী আনিব
• বৃহৎ পৰিসৰৰ ধন সংগ্ৰহ
• ডাঙৰ প্ৰকল্পলৈ বীমা আৰু পুনৰ বীমাৰ সুবিধা
• ঘৰতে সামৰি লোৱা ৰপ্তানি প্ৰকল্প

চৰকাৰৰ সুবিধা

• আন্তঃগাঁথনিৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী পুঁজি
• দীৰ্ঘম্যাদী ঋণ বজাৰৰ যন্ত্ৰপাতিসমূহ সুবিধা
• নিয়োগৰ সুযোগ আৰু ক্ষতিপূৰণ বৃদ্ধি কৰা
• আৰ্থিক বোজা হ্ৰাস কৰা হৈছে
• গ্ৰাম্য, সামাজিক আৰু পিছপৰা শ্ৰেণী
• দুৰ্যোগত অৱদান (সামাজিক দায়িত্বৰ ভাগ-বতৰা)

উদ্যোগৰ বাবে লাভ

• কাৰিকৰী বিশেষজ্ঞৰ বদলি
• উদ্ভাৱনীমূলক সামগ্ৰী আৰু মূল্য নিৰ্ধাৰণৰ বিকল্প
• ৰাষ্ট্ৰীয় কোম্পানীসমূহৰ বাবে উন্নত সম্ভাৱনা।
• বজাৰ চালিত অৰ্থনীতিয়ে গ্ৰাহকক আটাইতকৈ বেছি লাভৱান কৰিব।

গ্ৰাহকৰ বাবে লাভ

• কম মূল্যত উচ্চমানৰ
• পণ্যৰ বহল পছন্দ
• গ্ৰাহকক বিশ্বমানৰ সেৱা
• বীমাৰ পেনেটৰেচন বৃদ্ধি

কৰ্মচাৰীৰ সুবিধা

• মানৱ সম্পদ উন্নয়ন
• ‘ষ্টেট অৱ দ্য আৰ্ট প্ৰেকটিছ’ৰ সৈতে পৰিচিত হোৱা।
• বৃহত্তৰ চাকৰিৰ সুযোগ
• অধিক পাৰিতোষিক
• পেছাদাৰী ব্যৱস্থাপনা পদ্ধতি

সমাজৰ বাবে লাভ

বীমা কোম্পানীসমূহে সংখ্যাত অভিভাৱক হিচাপে কাম কৰে:-

• বৃহৎ উদ্যোগ, বাণিজ্য আৰু সম্পত্তিৰ বাবে ৰিস্ক কভাৰ
• পৰিৱেশৰ বিপদ হ্ৰাস পায়
• হিট-এণ্ড- ৰান ক্ষতিপূৰণ
• প্ৰকৃতিৰ বিপদ – দুৰ্বল বৰষুণ আদি আদায়ৰ বাবে শস্যৰ বীমা।
• সামাজিক দায়িত্ব বোজাই ভাগ কৰিলে
• শিক্ষা চিকিৎসা স্বাস্থ্য দুৰ্ঘটনা

জীৱন বীমা বিনিয়োগ

চৰকাৰে বীমা কোম্পানীয়ে নিজৰ ধন কেনেকৈ বিনিয়োগ কৰিব পাৰে তাৰ nrms নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। নীতি-নিয়মসমূহ হ’ল-
জীৱন-বীমাৰ ব্যৱসায় চলোৱা প্ৰতিজন বীমা কোম্পানীয়ে তলত দিয়া ধৰণে বিনিয়োগ কৰিব লাগিব আৰু সকলো সময়তে বিনিয়োগ কৰি থাকিব লাগিব:

চৰকাৰৰ সুবিধা

ক) অৰ্থনীতিৰ বিকাশৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী পুঁজি আৰু ঋণৰ আহিলা উপলব্ধ।
খ) পথ, দলং, যোগাযোগ গৃহ আদি সৃষ্টিৰ বাবে আন্তঃগাঁথনিৰ পুঁজি উপলব্ধ। ই চৰকাৰৰ বোজা হ্ৰাস কৰে।
গ) মূলধনী বজাৰ: যদি বীমা কোম্পানীয়ে পুঁজিটো মূলধনী বজাৰত বিনিয়োগ কৰি আছে তেন্তে উদ্যোগে তেওঁলোকৰ উৎপাদন ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত অৰ্থনীতিৰ বৃদ্ধিত বহুগুণক প্ৰভাৱ পৰিব।

সাৰাংশ

১/ বীমা আমাৰ জীৱনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় আহিলা হৈ পৰিছে।
২/ ই কেৱল নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰাই নহয় ভৱিষ্যতৰ বাবে সঞ্চয়ও প্ৰদান কৰে।
৩/ সৰুতে যিমানেই প্ৰয়োজনীয়তা অনুভৱ নহবও পাৰে কিন্তু মানুহজন বয়সীয়াল হোৱাৰ লগে লগে ই পৰিয়ালৰ প্ৰতি দায়িত্ব অনুভৱ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
৪) বীমাই দেশৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশতো সহায় কৰে।
৫/ তদুপৰি যদি জনসাধাৰণে নিজৰ বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যতৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰতি নিজৰ যত্ন লৈছে তেন্তে চৰকাৰে তেওঁলোকৰ ধন অধিক উৎপাদনশীলভাৱে ব্যয় কৰিব।